Khi trẻ sốt xuất huyết, cha mẹ tuyệt đối không cho con sử dụng Ibuprofen để hạ sốt, vì loại thuốc này có thể gây xuất huyết tiêu hóa. Bệnh nhân sốt xuất huyết cũng cần chú ý đến liều lượng Paracetamol, tránh gây tổn thương gan.
Trẻ sốt xuất huyết được điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Ảnh: BVCC
Không dùng Ibuprofen hạ sốt
TS Nguyễn Văn Lâm – Giám đốc Trung tâm Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới t.rẻ e.m cho hay, khi trẻ có biểu hiện sốt kèm mệt mỏi, chán ăn, phát ban, nguyên tắc đầu tiên là các gia đình cần xem nguyên nhân triệu chứng để tìm cách hạ sốt cho tốt. Do đó, việc đưa trẻ đến cơ sở y tế thăm khám, theo dõi và chẩn đoán bệnh là yếu tố vô cùng quan trọng.
Theo chuyên gia này, không ít phụ huynh hạ sốt cho con chưa đúng cách. Đặc biệt, khi trẻ sốt xuất huyết, cha mẹ tuyệt đối không hạ sốt cho con bằng thuốc Ibuprofen. Khi đó, loại thuốc này là nguyên nhân gây tình trạng xuất huyết tiêu hóa, khiến người bệnh phải nhập viện cấp cứu.
“Chúng tôi đã tiếp nhận trường hợp trẻ xuất huyết tiêu hóa nặng khi bị sốt xuất huyết. Qua khai thác t.iền sử gia đình, phụ huynh kể đã tự ý cho con dùng Ibuprofen. Vì thế, chúng tôi khuyến cáo tuyệt đối không nên dùng loại thuốc này cho trẻ bị sốt xuất huyết”, TS Lâm cảnh báo.
Chuyên gia này nhấn mạnh, trẻ sốt xuất huyết chỉ cần hạ sốt bằng thuốc Paracetamol thông thường.
Chia sẻ về vấn đề điều trị bệnh nhân sốt xuất huyết, PGS.TS Đỗ Duy Cường – Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai giải thích, người mắc bệnh được chia làm 3 nhóm: A; B và C. Đối với nhóm A – không có dấu hiệu cảnh báo, có thể theo dõi ở nhà trong 2 – 3 ngày đầu.
Người bệnh cần được điều trị thuốc, uống đủ dịch, uống oresol. Lưu ý chỉ dùng Paracetamol để hạ sốt. Không dùng các thuốc tăng tiểu cầu như Aspirin hay chế phẩm của Aspirin.
“Không uống tối đa quá 4g/ngày khi sử dụng Paracetamol. Liều lượng dành cho t.rẻ e.m cần được tính kỹ lưỡng. Nếu không, có thể gây tổn thương gan, tăng men gan. Tình trạng này kết hợp với tổn thương gan của sốt xuất huyết sẽ làm bệnh gan nặng lên”, PGS Cường nhấn mạnh.
Ngoài ra, gia đình cần đặc biệt chú ý tới bệnh nhân trong ngày thứ 4 – 7 mắc bệnh. Nếu người bệnh mệt lả, vã mồ hôi, chân tay lạnh, đau bụng, nôn, khó thở, ra m.áu cam hoặc chân răng, rong kinh, cần được đưa đến cơ sở y tế để điều trị, tránh biến chứng.
Lưu ý khi truyền dịch
TS Lâm lưu ý, sốt xuất huyết do virus gây ra, nên bệnh khởi phát cũng giống các bệnh nhân n.hiễm t.rùng khác: Sốt nhẹ, mệt mỏi, đau người, sang ngày 2 – 3 sốt cao, ban xuất huyết, đau bụng, nôn ói, kém ăn, rối loạn ý thức. Những trường hợp nặng có thể gặp biểu hiện sốc do mất dịch.
Do đó, việc bù dịch cho trẻ cũng vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, gia đình cần bù dịch đúng cách.
“Giai đoạn sau ngày thứ 5 – 6 sốt, trẻ sẽ tái hấp thu nên nếu bù dịch không đúng theo phác đồ thành thừa dịch, gây tràn dịch đa màng, có thể làm trẻ khó thở”, chuyên gia này khuyến cáo.
Trong khi đó, PGS Cường cho hay, nhóm B – có dấu hiệu cảnh báo hoặc bệnh nền, là những bệnh nhân phải điều trị nội trú. Nhóm này được khuyến khích uống để điều trị, nhưng có thể truyền dịch muối 0,9% hoặc Ringer Lactate với tốc độ duy trì.
“Không nên truyền đường đẳng trương hay ưu trương. Đường có thể làm thay đổi tính thẩm thấu và ảnh hưởng đến kết quả điều trị. Chỉ truyền dịch trong 1 – 2 ngày, không nên quá lâu”, PGS Cường nhấn mạnh
Không dùng Ibuprofen hạ sốt cho trẻ sốt xuất huyết
Ibuprofen hạ sốt mạnh và thời gian tác dụng dài hơn so với Paracetamol, song không được dùng cho trẻ mắc sốt xuất huyết vì có thể gây xuất huyết tiêu hóa.
Tiến sĩ Nguyễn Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới t.rẻ e.m, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết hiện nay nhiều phụ huynh tự cho con hạ sốt tại nhà. Ông đặc biệt lưu ý, khi con sốt xuất huyết, không được cho hạ sốt bằng thuốc Ibuprofen vì đây là nguyên nhân gây ra tình trạng xuất huyết tiêu hóa phải nhập viện cấp cứu.
“Phụ huynh sau khi dùng paracetamol để hạ sốt cho con nhưng không thấy tác dụng nên đã chuyển sang Ibuprofen. Mỗi năm chúng tôi ghi nhận vài ca trẻ bị xuất huyết tiêu hóa do cha mẹ dùng hạ sốt Ibuprofen”, bác sĩ Lâm nói.
Trẻ sốt xuất huyết chỉ cần hạ sốt bằng thuốc Paracetamol thông thường. Đây là loại thuốc hạ sốt an toàn và hiệu quả dành cho t.rẻ e.m được hầu hết các bác sĩ nhi khoa khuyên dùng. Khoảng cách giữa 2 liều dùng thông thường là mỗi 4 đến 6 giờ, tuy nhiên trường hợp trẻ bị suy thận, hay có bệnh nền đặc biệt cần tham khảo bác sĩ về khoảng cách giữa các lần dùng.
Thuốc Ibuprofen tác dụng hạ sốt mạnh và kéo dài thời gian hạ sốt hơn so với Paracetamol, tuy nhiên việc dùng Ibuprofen phải có chỉ định và sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ vì thuốc hạ sốt dạng này có rất nhiều tác dụng phụ.
Chống chỉ định dùng thuốc Ibuprofen để hạ sốt trong các trường hợp trẻ nghi ngờ hay bị sốt xuất huyết; trẻ loét dạ dày, xuất huyết tiêu hoá; trẻ có t.iền sử dị ứng với thuốc…
Trẻ sốt xuất huyết đang điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Ảnh: Lê Nga.
Theo bác sĩ Lâm, khi trẻ có biểu hiện sốt kèm theo mệt mỏi, chán ăn, phát ban, nguyên tắc đầu tiên các gia đình cần phải xem nguyên nhân sốt của trẻ để tìm cách hạ sốt cho tốt. Do đó, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế thăm khám, theo dõi và chẩn đoán bệnh. Các bác sĩ sẽ có hướng dẫn cụ thể, trẻ có thể nhập viện điều trị hoặc theo dõi tại nhà.
Sốt xuất huyết do virus gây nên bệnh khởi phát cũng giống như các bệnh nhân n.hiễm t.rùng khác: sốt nhẹ, mệt mỏi, đau người, sang ngày 2-3 sốt cao, ban xuất huyết, đau bụng, nôn ói, kém ăn, rối loạn ý thức. Trong những trường hợp nặng có thể có biểu hiện sốc do mất dịch. Do đó, việc bù dịch cho con cũng rất quan trọng nhưng phải bù đúng cách.
“Ngày thứ 3, thứ 4 mắc sốt xuất huyết là thời gian cơ thể mất nước, cần bù dịch. Tuy nhiên, từ ngày thứ 5 – 6 là giai đoạn tái hấp thu và hồi phục. Nếu bù dịch nhiều quá sẽ gây ra tràn dịch đa màng, nguy hiểm tới tính mạng của bệnh nhân”, bác sĩ Lâm lưu ý.
Tại Bệnh viện Nhi Trung ương ngày 8/9, Trung tâm Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới t.rẻ e.m đang điều trị cho khoảng 6-7 ca sốt xuất huyết. Cơ bản các bệnh nhân đến khám và điều trị không đến mức nặng và chưa ghi nhận ca t.ử v.ong.
Bác sĩ cho biết, so với cùng kỳ năm ngoái, bệnh nhân sốt xuất huyết không tăng. Từ đầu năm đến nay, Trung tâm ghi nhận hơn 60 ca sốt xuất huyết, tập trung nhiều chủ yếu vào tháng 8, 9.
